วันอาทิตย์ที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2555

ไม้กวาดทางมะพร้าว

   ชื่อผลิตภัณฑ์ ไม้กวาดทางมะพร้าว
   หมวดหมู่ผลิตภัณฑ์ชุมชน: เครื่องมือ เครื่องใช้
   ประวัติความเป็นมา
          การทำไม้กวาดทางมะพร้าว คือ ภูมิปัญญาอย่างหนึ่งที่คนไทยเรารู้จักคิดค้นหาวิธีประดิษฐ์ขึ้นจนสำเร็จและสืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษจนถึงรุ่นลูกรุ่นหลาน ต้นมะพร้าวเพียง 1 ต้น สามารถทำให้เกิดประโยชน์ได้หลายอย่าง นอกจากจะนำน้ำมะพร้าวมาดื่ม เนื้อมะพร้าวมารับประทาน ทั้งรับประทานเนื้อสด ๆ หรือนำมาคั้นเป็นกะทิใส่ในอาหารคาว หวาน ได้หลายอย่างแล้ว กะลามะพร้าวยังสามารถนำมาประดิษฐ์สิ่งของได้เช่นกัน อาทิ เครื่องประดับ เช่น สร้อยคอ สร้อยแขน แหวน กำไล เข็มขัด ของใช้ เช่น กะลาก๊อบแก๊บ เปลือกของลูกมะพร้าวสามารถนำมาปลูกต้นไม้ได้ เช่น ปลูกต้นกล้วยไม้ ยอดอ่อนของมะพร้าวก็สามารถนำมาทำอาหารได้หลายอย่าง เช่น แกงไก่ใส่ยอดมะพร้าวอ่อน ยำยอดมะพร้าวอ่อน ยอดมะพร้าวอ่อนผัดกุ้ง ตำยอดมะพร้าวอ่อน เป็นต้น เยื่อหุ้มต้นมะพร้าวสามารถนำมาทำเป็นกระเป๋าได้ ลำต้นก็สามารถนำมาทำเก้าอี้ ทำรั้ว ใบมะพร้าวก็สามารถนำมาสานปลาตะเพียน ตั๊กแตน และเอามาห่อขนมได้ ส่วนทางมะพร้าว ก็สามารถนำมาทำไม้กวาดปัดหยากไหย้ แจกัน ขันโตก ไม้กลัดห่อขนมหรือของต่าง ๆการทำไม้กวาดทางมะพร้าว คือ ภูมิปัญญาอย่างหนึ่งที่คนไทยเรารู้จักคิดค้นหาวิธีประดิษฐ์ขึ้นจนสำเร็จและสืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษจนถึงรุ่นลูกรุ่นหลาน ต้นมะพร้าวเพียง 1 ต้น สามารถทำให้เกิดประโยชน์ได้หลายอย่าง นอกจากจะนำน้ำมะพร้าวมาดื่ม เนื้อมะพร้าวมารับประทาน ทั้งรับประทานเนื้อสด ๆ หรือนำมาคั้นเป็นกะทิใส่ในอาหารคาว หวาน ได้หลายอย่างแล้ว กะลามะพร้าวยังสามารถนำมาประดิษฐ์สิ่งของได้เช่นกัน อาทิ เครื่องประดับ เช่น สร้อยคอ สร้อยแขน แหวน กำไล เข็มขัด ของใช้ เช่น กะลาก๊อบแก๊บ เปลือกของลูกมะพร้าวสามารถนำมาปลูกต้นไม้ได้ เช่น ปลูกต้นกล้วยไม้ ยอดอ่อนของมะพร้าวก็สามารถนำมาทำอาหารได้หลายอย่าง เช่น แกงไก่ใส่ยอดมะพร้าวอ่อน ยำยอดมะพร้าวอ่อน ยอดมะพร้าวอ่อนผัดกุ้ง ตำยอดมะพร้าวอ่อน เป็นต้น เยื่อหุ้มต้นมะพร้าวสามารถนำมาทำเป็นกระเป๋าได้ ลำต้นก็สามารถนำมาทำเก้าอี้ ทำรั้ว ใบมะพร้าวก็สามารถนำมาสานปลาตะเพียน ตั๊กแตน และเอามาห่อขนมได้ ส่วนทางมะพร้าว ก็สามารถนำมาทำไม้กวาดปัดหยากไหย้ แจกัน ขันโตก ไม้กลัดห่อขนมหรือของต่าง ๆ
    วัตถุดิบหลัก:
          ในการทำไม้กวาดทางมะพร้าว ประกอบด้วยวัสดุและอุปกณ์ ดังต่อไปนี้คือ ก้านมะพร้าวด้ามไม้ไผ่ หรือไม้รวก หรือไม้เนื้อแข็ง เชือกถัก ค้อน ตะปู ลวด ตะไบ คีม ขอนไม้ สีน้ำมัน สีน้ำหรือยาชันไม้ สำหรับการเลือกก้านมะพร้าว ควรใช้ก้านมะพร้าวสวนหรือมะพร้าวทะเล ไม่นิยมใช้ก้านมะพร้าวน้ำหอมเพราะก้านแกนสั้น ไม่เหมาะแก่การทำไม้กวาดทางมะพร้าว
    ส่วนประกอบ
          การเลือกก้านมะพร้าว การเลือกก้านมะพร้าวที่จะนำมาทำไม้กวาดทางมะพร้าว ควรเป็นมะพร้าวสวน หรือมะพร้าวทะเล เพราะก้านยาว เหนียว คงทนต่อการกวาด ถู มะพร้าวที่จะนำมาทำไม้กวาดทางมะพร้าวต้องเป็นมะพร้าวก้านสูง ไม่แก่หรืออ่อนเกินไป มีสองขนาด ทำจากก้านมะพร้าว ด้ามไม้ไผ่ใหญ่กับเล็ก ถักด้วยเชือกพลาสติก และผูกด้วยลวดผูกเหล็กทาเหล็กกันสนิมด้วยยางมะตอย ตัดปลายและไม่ตัดปลายมีสองขนาด ทำจากก้านมะพร้าว ด้ามไม้ไผ่ใหญ่กับเล็ก ถักด้วยเชือกพลาสติก และผูกด้วยลวดผูกเหล็กทาเหล็กกันสนิมด้วยยางมะตอย ตัดปลายและไม่ตัดปลาย
ประโยชน์: ใช้ทำความสะอาด
     ขั้นตอนการผลิต:
        1. นำก้านมะพร้าวมาเหลาเอาใบออก ผึ่งแดดไว้ 2 วัน
        2. นำก้านมะพร้าวที่แห้งดีแล้วมามัดเป็นกำๆละ 30 อัน จำนวน 12 มัด
        3. นำมาถักเรียงกันเป็นรูปเฝือก มัดด้วยเชือกถักมาประกอบกับด้ามไม้ที่เตรียมไว้ มัดด้วย ลวดตอกตะปูให้แน่นกันเลื่อนขึ้น-ลง ของไม้กวาด
        4. แบ่งถักด้วยเชือกถักเป็น 24 กำ (จากเดิม 12 กำ) ดึงให้แน่น
        5. แซมด้วยก้านมะพร้าวอีกครั้งหนึ่ง เพื่อให้ไม้กวาดแน่นหนาขึ้น
     การตกแต่งและปรับปรุงไม้กวาดทางมะพร้าว
       1. ทาสีน้ำมัน หรือยาชันที่โคนก้านมะพร้าวเพื่อกันหลุดจากด้าม
       2. ขัดด้ามไม้กวาดด้วยตะไบ หรือกระดาษทรายเพื่อให้สวยงาม



แหล่งที่มา   นายวิทูนย์ จันทคัด 75 ม.12 ต.อ่างทอง อ.เมือง จ.กำแพงเพชร 62000
ผู้สัมภาษณ์ นางสาวสุนิษา กองมี 77 ม.12 ต.อ่างทอง อ.เมือง จ.กำแพงเพชร 62000                  
เว็บอ้างอิง    http://www.bedo.or.th/lcdb/product/view.aspx?id=324